Volgens de Arbowet moet een bureau minimaal 120 centimeter breed zijn voor standaard kantoorwerk. Deze norm is vastgelegd in de arbeidsomstandighedenregelgeving en geldt voor werkplekken waar medewerkers dagelijks computerwerk verrichten. De minimale breedte zorgt ervoor dat je voldoende ruimte hebt voor je werkzaamheden, documenten en apparatuur, wat belangrijk is voor je gezondheid en productiviteit.
Wat zegt de Arbowet precies over bureauafmetingen?
De Arbowet stelt duidelijke eisen aan bureauafmetingen om werknemers te beschermen tegen gezondheidsklachten. Voor een standaard werkplek met beeldschermwerk is een minimale bureaubreedte van 120 cm verplicht. Deze maat is niet zomaar gekozen, maar gebaseerd op ergonomisch onderzoek naar de ruimte die nodig is voor comfortabel werken.
Naast de breedte schrijft de wet ook een minimale diepte van 80 cm voor. Deze combinatie van afmetingen zorgt ervoor dat je voldoende werkruimte hebt voor je computer, toetsenbord, muis en eventuele documenten. De regelgeving is opgenomen in de Arbeidsomstandighedenregeling en valt onder artikel 5.4 van het Arbeidsomstandighedenbesluit.
De achterliggende reden voor deze norm is het voorkomen van fysieke klachten door verkeerde werkhoudingen. Met voldoende bureauruimte kun je je armen in een natuurlijke positie houden, je beeldscherm op de juiste afstand plaatsen en regelmatig van houding wisselen. Dit vermindert de kans op RSI-klachten, nekpijn en rugklachten aanzienlijk.
Waarom is een minimale bureaubreedte belangrijk voor je gezondheid?
Een bureau met de juiste afmetingen is belangrijk voor het behoud van je gezondheid tijdens kantoorwerk. Met voldoende bureaubreedte voorkom je dat je in een verkrampte houding moet werken, wat op termijn tot ernstige klachten kan leiden.
De belangrijkste gezondheidsvoordelen van een breed genoeg bureau zijn:
- Preventie van RSI-klachten door natuurlijke armposities
- Betere houding door correcte plaatsing van apparatuur
- Verminderde spanning in nek en schouders
- Meer bewegingsvrijheid tijdens het werk
- Lagere kans op oogvermoeidheid door juiste beeldschermafstand
Wanneer je bureau te smal is, moet je vaak je ellebogen intrekken of in een onnatuurlijke positie werken. Dit leidt tot spanning in je spieren en gewrichten. Na verloop van tijd kunnen deze spanningen chronisch worden en resulteren in pijnklachten die moeilijk te behandelen zijn. Een bureau dat aan de Arbo-normen voldoet, geeft je lichaam de ruimte om in een ergonomisch verantwoorde houding te werken.
Hoe meet je of jouw bureau aan de Arbo-eisen voldoet?
Het controleren of je bureau aan de wettelijke eisen voldoet is eenvoudig met een meetlint. Meet de breedte van je bureau van de linkerkant tot de rechterkant op het breedste punt waar je daadwerkelijk kunt werken.
Volg deze stappen voor een correcte meting:
- Verwijder losse voorwerpen van je bureau
- Meet de totale werkbare breedte van links naar rechts
- Meet de diepte van voor naar achter op het diepste werkbare punt
- Noteer beide maten en vergelijk ze met de minimale eisen (120 cm breed, 80 cm diep)
- Controleer ook de vrije beenruimte onder het bureau
Let op dat je alleen het werkbare oppervlak meetelt. Vaste dynamicen zoals computerkasten of ladeblokken die het werkoppervlak verkleinen, trek je af van de totale afmeting. De vrije beenruimte onder het bureau moet minimaal 60 cm breed, 60 cm diep en 65 cm hoog zijn. Deze ruimte is nodig om comfortabel te kunnen zitten en regelmatig van houding te wisselen.
Wat zijn de gevolgen als je bureau te smal is?
Een te smal bureau heeft negatieve gevolgen voor zowel werknemers als werkgevers. Voor werknemers betekent het werken aan een te klein bureau een verhoogd risico op gezondheidsklachten en verminderd werkcomfort.
De belangrijkste gevolgen voor werknemers zijn:
- Ontwikkeling van RSI-klachten door verkeerde armposities
- Chronische nek- en rugpijn door slechte houding
- Verminderde productiviteit door oncomfortabel werken
- Hogere kans op ziekteverzuim
- Concentratieproblemen door fysiek ongemak
Voor werkgevers brengt het niet voldoen aan de Arbo-normen juridische en financiële risico’s met zich mee. De Inspectie SZW kan bij controles boetes opleggen wanneer werkplekken niet aan de wettelijke eisen voldoen. Daarnaast kan de werkgever aansprakelijk gesteld worden voor gezondheidsschade die ontstaat door inadequate werkplekken. Het productiviteitsverlies en verhoogde ziekteverzuim leiden ook tot hogere kosten voor de organisatie.
Welke andere bureauafmetingen zijn volgens de Arbowet verplicht?
Naast de minimale breedte van 120 cm stelt de Arbowet ook eisen aan andere bureauafmetingen. Een complete ergonomische werkplek voldoet aan meerdere criteria die samen zorgen voor een gezonde werkomgeving.
| Bureauonderdeel | Minimale afmeting | Toelichting |
|---|---|---|
| Bureaubreedte | 120 cm | Voor voldoende werkruimte en natuurlijke armposities |
| Bureaudiepte | 80 cm | Voor juiste beeldschermafstand en documentruimte |
| Bureuhoogte | 62-82 cm (verstelbaar) | Aanpasbaar aan lichaamslengte gebruiker |
| Beenruimte breedte | 60 cm | Voor bewegingsvrijheid benen |
| Beenruimte diepte | 60 cm | Voor comfortabele beenpositie |
| Beenruimte hoogte | 65 cm | Voor onbelemmerde beenbeweging |
De verstelbare hoogte is belangrijk omdat mensen verschillende lichaamslengtes hebben. Een bureau dat voor iedereen op dezelfde hoogte staat, veroorzaakt bij veel werknemers klachten. De Arbowet schrijft daarom voor dat bureaus in hoogte verstelbaar moeten zijn, of dat er andere voorzieningen zoals voetsteunen beschikbaar zijn om de juiste werkhouding te bereiken.
Hoe richt je een ergonomische werkplek in met de juiste bureaubreedte?
Een ergonomische werkplek inrichten begint met een bureau dat aan alle Arbo-normen voldoet. Met de juiste bureaubreedte van 120 cm heb je voldoende ruimte om alle werkplekaccessoires optimaal te positioneren.
Plaats je beeldscherm op ongeveer een armlengte afstand, recht voor je. Het scherm moet iets onder ooghoogte staan, zodat je met een neutrale nekpositie kunt werken. Je toetsenbord plaats je op ongeveer 10-15 cm van de bureaurand, met voldoende ruimte voor je polsen om te rusten. De muis komt naast het toetsenbord, binnen handbereik zonder dat je je arm moet strekken.
Gebruik de extra ruimte die een breed bureau biedt voor het organiseren van je werkplek. Plaats veelgebruikte items binnen handbereik en minder gebruikte spullen verder weg. Zorg voor voldoende vrije ruimte om documenten te kunnen lezen en aantekeningen te maken. Een documenthouder naast je beeldscherm voorkomt dat je constant je hoofd moet draaien tussen papier en scherm.
Voor wie een kantoorruimte huren Amsterdam overweegt, is het belangrijk om te controleren of de aangeboden werkplekken aan deze ergonomische eisen voldoen.
Wat kun je doen als je werkplek niet aan de Arbo-normen voldoet?
Wanneer je werkplek niet aan de wettelijke normen voldoet, heb je als werknemer verschillende mogelijkheden om dit aan te kaarten. Begin met een gesprek met je direct leidinggevende over de situatie en de mogelijke gezondheidsrisico’s.
Volg dit stappenplan voor een effectieve aanpak:
- Documenteer de huidige situatie met metingen en foto’s
- Bespreek het probleem met je leidinggevende
- Vraag om een werkplekonderzoek door de arbocoördinator
- Dien een formeel verzoek in bij HR of de directie
- Schakel eventueel de ondernemingsraad in
- Neem contact op met de Inspectie SZW als laatste stap
Als werknemer heb je recht op een veilige en gezonde werkplek. Je werkgever is wettelijk verplicht om werkplekken te verstrekken die aan de Arbo-normen voldoen. Mogelijke oplossingen zijn het aanschaffen van nieuwe bureaus, het herinrichten van de werkruimte of het aanbieden van flexibele werkplekken die wel aan de eisen voldoen. Veel organisaties kiezen tegenwoordig voor moderne kantoorconcepten waarbij werknemers kunnen kiezen uit verschillende werkplekken die allemaal ergonomisch verantwoord zijn ingericht.
Zijn er uitzonderingen op de minimale bureaubreedte volgens de Arbowet?
De Arbowet kent enkele uitzonderingen op de standaard bureauafmetingen, maar deze zijn beperkt en aan strikte voorwaarden gebonden. Tijdelijke werkplekken of specifieke werkzaamheden kunnen onder bepaalde omstandigheden afwijken van de 120 cm norm.
Mogelijke uitzonderingssituaties zijn:
- Kortdurend werk van maximaal 2 uur per dag
- Incidentele werkplekken voor bezoekers
- Specialistische werkplekken met aangepaste apparatuur
- Mobiele werkplekken in voertuigen
- Noodwerkplekken tijdens calamiteiten
Voor deze uitzonderingen geldt dat de werkgever moet aantonen dat het echt niet mogelijk is om aan de standaardnormen te voldoen. Bovendien moet er een risico-inventarisatie uitgevoerd worden waarin alternatieve maatregelen beschreven staan om gezondheidsrisico’s te minimaliseren. Denk aan extra pauzes, roulatie van werkplekken of ergonomische hulpmiddelen. De hoofdregel blijft dat structurele werkplekken waar mensen dagelijks werken aan de volledige Arbo-normen moeten voldoen.
Hoe verhouden Nederlandse Arbo-eisen zich tot internationale normen?
De Nederlandse Arbo-normen voor bureauafmetingen zijn vergelijkbaar met internationale ergonomische standaarden. De minimale bureaubreedte van 120 cm ligt zelfs aan de ruimere kant vergeleken met sommige andere landen.
In Europa gelden verschillende normen per land, maar de ISO-norm 9241 vormt vaak de basis. Deze internationale standaard adviseert minimaal 100-120 cm bureaubreedte, afhankelijk van het type werk. De Nederlandse wetgeving kiest consequent voor de ruimere maat van 120 cm, wat werknemers extra bescherming biedt. Duitsland hanteert vergelijkbare normen, terwijl landen als België en Frankrijk iets flexibelere richtlijnen hebben.
De Europese richtlijn 90/270/EEG over beeldschermwerk stelt algemene eisen aan werkplekken maar laat de exacte invulling aan lidstaten over. Nederland heeft deze richtlijn streng geïmplementeerd met concrete afmetingen. Dit zorgt voor duidelijkheid voor werkgevers en betere handhaving. Voor internationale bedrijven die kantoorruimte huren Amsterdam betekent dit dat ze rekening moeten houden met de strengere Nederlandse normen, ook als ze in hun thuisland andere standaarden gewend zijn.
Belangrijkste conclusies over bureaubreedte en de Arbowet
De minimale bureaubreedte van 120 cm volgens de Arbowet is geen willekeurige maat maar een weloverwogen norm voor gezond werken. Deze afmeting, samen met de andere bureauspecificaties, zorgt voor een werkplek waar je productief en zonder gezondheidsrisico’s kunt functioneren.
Voor werkgevers is het belangrijk om te investeren in werkplekken die aan alle ergonomische eisen voldoen. Dit voorkomt niet alleen juridische problemen en boetes, maar leidt ook tot gezondere, productievere medewerkers en minder ziekteverzuim. Werknemers hebben het recht om een veilige werkplek op te eisen en kunnen verschillende stappen ondernemen als hun bureau niet aan de normen voldoet.
De Nederlandse Arbo-eisen zijn streng maar rechtvaardig, en beschermen werknemers tegen de gezondheidsrisico’s van langdurig beeldschermwerk. Of je nu een eigen kantoor hebt of flexibel werkt, de bureauafmetingen blijven een belangrijk aandachtspunt voor je gezondheid en welzijn.
Bij Co-Office begrijpen we het belang van ergonomische werkplekken die volledig voldoen aan de Arbowet. Onze flexibele kantoorruimtes zijn ingericht met bureaus die ruim voldoen aan alle wettelijke normen, zodat je gezond en productief kunt werken. Wil je meer weten over hoe wij jouw ideale werkplek kunnen creëren? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over de mogelijkheden.